Rozwój technologii druku 3D sprawia, że coraz więcej materiałów trafia do zastosowań funkcjonalnych, nie tylko prototypowych. Jednym z nich jest TPU (termoplastyczny poliuretan), który łączy cechy tworzywa sztucznego i elastycznej gumy. Firma Bambu Lab, znana z wysokiej jakości drukarek 3D oraz dedykowanych filamentów, wprowadziła na rynek dwa warianty TPU: 85A i 90A. Oba oferują inne właściwości mechaniczne, a dzięki pełnej kompatybilności z ekosystemem Bambu, umożliwiają tworzenie projektów o znacznie poszerzonym zakresie zastosowań.

Charakterystyka TPU – właściwości i zastosowanie

TPU to elastyczny materiał o wysokiej odporności na ścieranie, dobrej sprężystości i zdolności do pracy w szerokim zakresie temperatur. Dzięki tym właściwościom jest wykorzystywany m.in. w przemyśle motoryzacyjnym, sportowym, elektronicznym czy obuwniczym.

W druku 3D sprawdza się wszędzie tam, gdzie kluczowe są:

• odporność na uderzenia i rozciąganie,

• elastyczność bez utraty kształtu,

• trwałość przy intensywnym użytkowaniu,

• amortyzacja drgań i wstrząsów.

TPU 85A vs TPU 90A – porównanie właściwości

Bambu Lab oferuje dwa warianty TPU, które różnią się stopniem twardości według skali Shore A:

• TPU 85A – bardziej miękka i elastyczna wersja, dobrze sprawdzająca się w elementach wymagających dużej sprężystości, takich jak osłony, elementy amortyzujące czy elastyczne złącza.

• TPU 90A – twardszy i bardziej strukturalny wariant, przeznaczony do zastosowań, gdzie poza elastycznością liczy się wytrzymałość i trwałość geometrii, np. w podeszwach butów, uchwytach, częściach funkcjonalnych lub w zastosowaniach inżynieryjnych.

Oba filamenty są dostępne w wersjach kolorystycznych Blaze i Frozen, które oferują unikalny efekt gradientu barw w obrębie jednej szpuli. Kolory te nie powtarzają się między nawokami, co czyni każdy wydruk niepowtarzalnym.

Kompatybilność z drukarkami i systemami Bambu Lab

Filamenty TPU od Bambu Lab zostały zaprojektowane z myślą o pełnej integracji z drukarkami z serii X1, P1 i A1. Dzięki technologii RFID na każdej szpuli, urządzenie automatycznie rozpoznaje typ materiału i stosuje odpowiednie ustawienia druku.

• TPU 90A jest kompatybilny z seriami P1, X1, A1 oraz H2D.

• TPU 85A zalecany jest do serii P1 i X1, ze względu na niższą sztywność materiału i wymagania mechaniczne ekstrudera.

Uwaga: Filamenty TPU nie są obecnie kompatybilne z systemami AMS i AMS-lite ze względu na właściwości materiałowe utrudniające automatyczne podawanie.

Parametry druku i przygotowanie materiału

Druk z TPU wymaga spełnienia kilku kluczowych warunków:

Suszenie materiału
Ze względu na wysoką higroskopijność TPU, konieczne jest jego wcześniejsze wysuszenie. Zalecane jest:

• 70 °C przez minimum 8 godzin w suszarce filamentów lub

• 90 °C przez 16 godzin z wykorzystaniem platformy grzewczej (np. w drukarkach serii X1).

Po wydruku filament powinien być przechowywany w szczelnym pojemniku z pochłaniaczem wilgoci (RH < 20%).

Parametry druku

Temperatura dyszy: 220–240 °C

Temperatura stołu: 30–35 °C

Prędkość druku: do 80 mm/s (niższa zalecana przy złożonych geometriach)

Chłodzenie: 50–100%

Zalecane: użycie brim (obramowania) dla lepszej przyczepności

Zastosowania praktyczne

TPU 85A i 90A znajdują zastosowanie zarówno w projektach hobbystycznych, jak i półprofesjonalnych. Przykładowe obszary:

• Motoryzacja: elementy tłumiące drgania, osłony, złącza ruchome

• Obuwie: podeszwy, wkładki, elastyczne komponenty

• Sport i rekreacja: ochraniacze, elementy odzieży technicznej, paski

• Dom i warsztat: uchwyty, maty antypoślizgowe, elastyczne zaczepy

• Elektronika: etui, obudowy ochronne, organizery kabli

Szczególnie interesujące rezultaty daje połączenie TPU 90A z innymi filamentami (np. PLA lub PETG) w drukarkach dwuekstruderowych (np. Bambu Lab X1E + AMS). Pozwala to tworzyć obiekty zintegrowane – np. sztywna struktura z elastycznymi elementami funkcjonalnymi.

Przykład zastosowania – buty drukowane z TPU 90A

Na potrzeby prezentacji możliwości TPU 90A przygotowaliśmy krótki film w formacie YouTube Shorts, w którym pokazujemy proces druku butów wykonanych w całości z tego materiału. TPU 90A świetnie sprawdził się jako podeszwa – elastyczna, sprężysta i odporna na zużycie.

Podsumowanie

Filamenty TPU 85A i 90A od Bambu Lab stanowią doskonałe uzupełnienie oferty materiałów do druku 3D – szczególnie dla użytkowników zainteresowanych funkcjonalnymi, elastycznymi i wytrzymałymi komponentami. Różnice w twardości pozwalają dobrać odpowiedni wariant do konkretnego zastosowania, a pełna kompatybilność z ekosystemem Bambu zapewnia stabilne, wysokiej jakości rezultaty druku.

Dzięki nowoczesnemu podejściu Bambu Lab, druk elastycznymi materiałami przestaje być trudny i czasochłonny – staje się narzędziem do tworzenia realnych, trwałych produktów.